Concert: Sarah Kirkland Snider – Unremembered
Datum:6 maart 2017
Uitvoerende(n):Shara Nova, Padma Newsome en DM Stith, stem; DoelenEnsemble en Codarts Ensemble, Hans Leenders; Michael Hammond, sound design; Nathaniel Bellows teksten en projectie
Locatie:de Doelen, Rotterdam
Waardering:

Foto: Willy Somma

In vele opzichten is Unremembered, een samenwerking tussen componist Sarah Kirkland Snider en dichter Nathaniel Bellows, een liedcyclus in de traditie van Franz Schubert. Weemoed, natuursymboliek en de Dood zijn belangrijke ingrediënten. Anders dan Schubert schreef Snider haar cyclus niet voor een pianist met daarnaast een keurige sopraan of bariton; Unremembered zit barstensvol samples, een ensemble dat voornamelijk uit houtblazers en strijkers bestaat en kent drie zangpartijen voor stemmen met een klassiek bereik die moeiteloos moeten kunnen schakelen naar popvocalen. Een piano is ook aanwezig, maar heeft slechts in enkele delen van Unremembered een prominente rol. Geen Schubert dus, wel wonderschoon.

Net als in haar vorige cyclus, Penelope, maakt Snider dankbaar en effectief gebruik van het karakteristieke stemgeluid van Shara Nova. De zangeres van My Brightest Diamond loodste de luisteraar afgelopen maandag in de Doelen feilloos en glashelder door het mysterieuze en soms zelfs gevaarlijke platteland van Massachusetts zoals Nathaniel Bellows het zich herinnert in het libretto. DM Stith leek wat meer moeite met zijn partijen te hebben, maar dat kan ook aan de mixage van de stemmen hebben gelegen. Het is ook nogal een opgave om boven al dat gesampelde geweld en een ensemble op volle sterkte uit te komen. In de latere delen, vanaf The Slaughterhouse, leek Stith in ieder geval opgewarmd te zijn. Padma Newsome, een eigenzinnige verschijning met ditto stemgeluid, wist zijn relatief spaarzame bijdragen zeer overtuigend neer te zetten.
Unremembered is onmiskenbaar luistermuziek en eist dan ook alle aandacht op. Soms giert het flink uit de bocht, of wordt je als luisteraar overvoerd met indrukken, maar te allen tijde is het een zinderende ervaring.

Twee elementen in de programmering van het seizoen 2016/2017 van de Doelen zijn een niet al te grote verrassing: veel aandacht voor de Barok en een concertserie van de pianobroers Jussen. Muziek uit de Barok is al enige jaren een steeds geliefder genre, wellicht een positief bijeffect van de dweperige Matthäus-Passion-verering die Nederland al geruime tijd teistert. Arthur en Lucas Jussen zijn samen met harpist Remy van Kesteren (ook enkele malen terug te vinden in de Doelenprogrammering) definitief ontdekt door een breder publiek. De gebroeders Jussen kiezen voor interessant werk van Ravel en tijdgenoten in hun concerten voor de Doelen.

Weliswaar is het Romantische Lied ditmaal wat ondervertegenwoordigd, maar daar staan grote koorwerken als Beethovens Missa Solemnis en de Harmoniemesse van Franz Joseph Haydn door het Orkest van de Achttiende Eeuw weer tegenover.
Liszts Via crucis is in de bewerking voor piano al een intens stuk, dus de uitvoering van de originele compositie door het Nederlands Kamerkoor en het Asko|Schönberg ensemble in de Laurenskerk kan niet anders dan indrukwekkend worden. Dirigent Reinbert de Leeuw heeft in de afgelopen jaren meermalen gesproken over zijn fascinatie voor het relatief onbekende koorwerk van Liszt; een extra reden om naar Via crucis te gaan dus.

Een ander vocaal werk voor groot ensemble is het emotionele, gelaagde eerbetoon aan ruraal Massachusetts, Unremembered van Sarah Kirkland Snider. Afgelopen seizoen zong Shara Worden al het prachtige death speaks, van Sniders leermeester David Lang, en ook voor Unremembered is zij weer van de partij, bijgestaan door Padma Newsome van Clogs en singer/songwriter DM Stith. Dat moet wel een bijzondere première gaan worden. De invloeden van de Amerikaanse moderne muziek op de Doelenprogrammering houden daar overigens niet op. Er is eveneens ruime en welkome aandacht voor Michael Gordon, David Lang en Bryce Dessner. Become Ocean en death speaks gaan zelfs in reprise, ditmaal wel zonder dans of enscenering. Helaas ontbreekt Anthracite Fields, het oratorium van Julia Wolfe (Bang On A Can-collega van Gordon en Lang) dat recent een Pulitzer Prize won.

Orkestraal geweld is er natuurlijk ook, incluis de immer oververtegenwoordigde Wolfgang. Wat dat betreft biedt het Tokyo Symphony Orchestra een mooie, gebalanceerde avond met werk van Takemitsu, Debussy en Brahms. Bijzondere afsluiter van het seizoen is er in de vorm van John Luther Adams’ Inuksuit voor een gigantisch slagwerkensemble in het Rotterdamse Arboretum Trompenburg.