Twee elementen in de programmering van het seizoen 2016/2017 van de Doelen zijn een niet al te grote verrassing: veel aandacht voor de Barok en een concertserie van de pianobroers Jussen. Muziek uit de Barok is al enige jaren een steeds geliefder genre, wellicht een positief bijeffect van de dweperige Matthäus-Passion-verering die Nederland al geruime tijd teistert. Arthur en Lucas Jussen zijn samen met harpist Remy van Kesteren (ook enkele malen terug te vinden in de Doelenprogrammering) definitief ontdekt door een breder publiek. De gebroeders Jussen kiezen voor interessant werk van Ravel en tijdgenoten in hun concerten voor de Doelen.

Weliswaar is het Romantische Lied ditmaal wat ondervertegenwoordigd, maar daar staan grote koorwerken als Beethovens Missa Solemnis en de Harmoniemesse van Franz Joseph Haydn door het Orkest van de Achttiende Eeuw weer tegenover.
Liszts Via crucis is in de bewerking voor piano al een intens stuk, dus de uitvoering van de originele compositie door het Nederlands Kamerkoor en het Asko|Schönberg ensemble in de Laurenskerk kan niet anders dan indrukwekkend worden. Dirigent Reinbert de Leeuw heeft in de afgelopen jaren meermalen gesproken over zijn fascinatie voor het relatief onbekende koorwerk van Liszt; een extra reden om naar Via crucis te gaan dus.

Een ander vocaal werk voor groot ensemble is het emotionele, gelaagde eerbetoon aan ruraal Massachusetts, Unremembered van Sarah Kirkland Snider. Afgelopen seizoen zong Shara Worden al het prachtige death speaks, van Sniders leermeester David Lang, en ook voor Unremembered is zij weer van de partij, bijgestaan door Padma Newsome van Clogs en singer/songwriter DM Stith. Dat moet wel een bijzondere première gaan worden. De invloeden van de Amerikaanse moderne muziek op de Doelenprogrammering houden daar overigens niet op. Er is eveneens ruime en welkome aandacht voor Michael Gordon, David Lang en Bryce Dessner. Become Ocean en death speaks gaan zelfs in reprise, ditmaal wel zonder dans of enscenering. Helaas ontbreekt Anthracite Fields, het oratorium van Julia Wolfe (Bang On A Can-collega van Gordon en Lang) dat recent een Pulitzer Prize won.

Orkestraal geweld is er natuurlijk ook, incluis de immer oververtegenwoordigde Wolfgang. Wat dat betreft biedt het Tokyo Symphony Orchestra een mooie, gebalanceerde avond met werk van Takemitsu, Debussy en Brahms. Bijzondere afsluiter van het seizoen is er in de vorm van John Luther Adams’ Inuksuit voor een gigantisch slagwerkensemble in het Rotterdamse Arboretum Trompenburg.

Concert: Double Sextet van Steve Reich
Datum:7 april 2013
Uitvoerende(n):eighth blackbird, Lunapark
Locatie:De Doelen, Rotterdam
Waardering:

eighth blackbird

Steve Reich is een van de weinige contemporaine componisten die met enige regelmaat terug te vinden is in de concertprogrammering van Nederland. Collega’s als John Adams en Philip Glass krijgen veel minder aandacht, ondanks het feit dat zij belangrijke namen in de muziekwereld zijn – iets dat in het geval van zowel Reich als Adams terecht is.

eighth blackbird werkte samen met het Nederlandse ensemble Lunapark aan een aantal composities van verschillende Amerikaanse componisten. Allen componisten die duidelijk beïnvloed zijn door het werk van Reich. Het einde van het concert bestond uit het hoogtepunt van die collaboratie, de uitvoering van Reich’s “Double Sextet”, geschreven in opdracht van eighth blackbird. Het stuk, origineel geschreven voor twee sextetten, wordt normaal gespeeld door een enkel, zeskoppig ensemble in combinatie met tape. Voor deze avond stond echter de volledige versie voor dubbel ensemble op het programma. Het resulteerde in alle opzichten in een zinderende uitvoering van zeer opwindende muziek.

Twee werken van Bryce Dessner, “O Shut Your Eyes Against the Wind” en “Murder Ballads”, gaven duidelijk blijk van Dessner’s wortels als rock muzikant, aangezien hij ook lid is van Clogs en rock band The National. Dat wil echter niet zeggen dat de kwaliteit van zijn muziek hier onder te lijden heeft, in tegendeel zelfs. Het is uitermate jammer dat Dessner’s klassieke composities nog niet opgenomen en uitgegeven zijn.

Voor “Tied Shifts” van Derek Bermel werd enig toneelspel van de uitvoerenden gevraagd, hetgeen niet al te veel toevoegde aan de verdere compositie. De opzwepende muziek was uitstekend, rijk aan referenties naar Klezmer, jazz in combinatie met virtuose solo’s  en dialogen tussen instrumenten onderling.

De stukken van Tom Johnson en de Nederlandse componist Mayke Nas dienden als komische intermezzo’s, met wisselend succes. Nas’ “digit#2” sleepte wat lang voort en vertoonde die typisch Nederlandse neiging naar baldadigheid waar ik niet zo van houd.

De ontdekking van de avond was het werk van David Lang: “these broken wings”. Lisa Kaplan, pianist van eighth blackbird sprak in de voorbespreking van het concert haar bewondering uit voor Lang. Ze merkte op dat David Lang in staat is om een enkel, goed muzikaal idee op te pakken en het uit te bouwen tot een volledige compositie. “these broken wings” toont in ieder geval de kracht van een dergelijke werkwijze.

Luister vooral ook naar Lang’s “The Little Match Girl Passion”, waar hij in 2008 de Pulitzer Prize voor won – Reich won dezelfde prijs een jaar later voor “Double Sextet”. De Passie van Lang is een staaltje huiveringwekkende muzikale schoonheid.

Dit artikel verscheen eerder in het Engels op heutediewelt.nl.